DENETİMLİ SERBESTLİK NEDİR?
Denetimli serbestlik, adından da anlaşılacağı üzere, mahkeme kararı ile hüküm giyen hükümlünün denetlenmek suretiyle cezaevinde tutulmayarak serbest bırakılmasını ifade eder. Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı konusu, 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 105/A. maddesinde düzenlenmiştir.
Hükümlü hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanması koşulları aşağıdaki gibidir:
Açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitim evinde bulunmak.
Koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalması.
İyi halli olmak.
Hükümlünün talebi.
Bu durumda şartların varlığı halinde hükümlülerin, cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına, ceza infaz kurumu idaresince hazırlanan değerlendirme raporu dikkate alınarak, hükmün infazına ilişkin işlemleri yapan Cumhuriyet başsavcılığının bulunduğu yer infaz hakimi tarafından karar verilebilir.
Açık ceza infaz kurumuna ayrılma şartları oluşmasına karşın, iradesi dışındaki bir nedenle açık ceza infaz kurumuna ayrılamayan veya bu nedenle kapalı ceza infaz kurumuna geri gönderilen iyi halli hükümlüler de diğer şartları taşımaları halinde bu müesseseden yararlanabilirler.
0-6 yaş grubunda çocuğu bulunan ve koşullu salıverilmesine 2 yıl veya daha az süre kalan kadı hükümlüler ile maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyen ve koşullu salıverilmesine üç yıl veya daha az süre kalan hükümlüler diğer şartları taşımaları halinde bu müesseseden yararlanabilirler. Ağır hastalık, engellilik veya kocama hali, Adlî Tıp Kurumu’ndan alınan veya Adalet Bakanlığınca belirlenen tam teşekküllü hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenip Adli Tıp Kurumunca onaylanan bir raporla belgelendirilmelidir.
Adli para cezasının ödenmemesi nedeniyle cezanın hapis cezasına çevrilmesi halinde denetimli serbestlik hükümleri uygulanmaz.
DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRLERİ NELERDİR?
Denetimli serbestlik kapsamında aşağıdaki tedbirlerden bir veya daha fazlasına denetimli serbestlik müdürlüğü tarafından karar verilir:
Kamuya yararlı bir işte ücretsiz olarak çalıştırılma.
Bir konut veya bölgede denetim ve gözetim altında bulundurulma.
Belirlenen yer veya bölgelere gitmeme.
Belirlenen programlara katılma.
DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRLERİNİN İHLALİ HALİNDE NE OLUR?
Aşağıdaki hallerde hükümlünün, denetimli serbestlik müdürlüğünün talebi üzerine, koşullu salıverilme tarihine kadar olan cezasının infazı için açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine, denetimli serbestlik müdürlüğünün bulunduğu yer infaz hakimi tarafından karar verilir:
Ceza infaz kurumundan ayrıldıktan sonra, talebinde belirttiği denetimli serbestlik müdürlüğüne beş gün içinde müracaat etmeme.
Hakkında belirlenen yükümlülüklere, denetimli serbestlik müdürlüğünün hazırladığı denetim ve iyileştirme programına, denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerileriyle hakkında hazırlanan denetim planına uymamakta ısrar etme.
Ceza infaz kurumuna geri dönmek istemek.
Hükümlü hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmaya başlandıktan sonra işlediği iddia olunan ve cezasının alt sınırı 1 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan dolayı kamu davası açılmış olması halinde, denetimli serbestlik müdürlüğünün talebi üzerine infaz hakimi tarafından, hükümlünün açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilebilir. Kovuşturma sonucunda beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, davanın reddi veya düşme kararı verilmesi halinde, hükümlünün cezasının infazına denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak devam olunmasına infaz hakimi tarafından karar verilir.
Denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmesi gereken sürenin bitiminden itibaren iki gün geçmiş olmasına karşın müracaat etmeyenlerle ceza infaz kurumuna iade kararı verilmesine rağmen iki gün içinde en yakın Cumhuriyet başsavcılığına teslim olmayan hükümlüler hakkında hükümlü veya tutuklunun kaçmasına ilişkin hükümler uygulanır.