CEZA YARGILAMASINDA SERİ MUHAKEME USULÜ NE ANLAMA GELİR?
Seri muhakeme usulü sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 250. maddesinde düzenlenmiştir. Kanun hükmü uyarınca soruşturma evresi sonunda belirli suçlarla ilgili olarak kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde seri muhakeme usulü uygulanır. Bu suçlar aşağıdaki gibidir:
Hakkı olmayan yere tecavüz.
Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması.
Trafik güvenliğini tehlikeye sokma.
Gürültüye neden olma.
Parada sahtecilik.
Mühür bozma.
Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan.
Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama.
Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması.
6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 13 üncü maddesinin birinci, üçüncü ve beşinci fıkraları ile 15 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen suçlar.
6831 sayılı Orman Kanununun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen suç.
1072 sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen suç.
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ek 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen suç.
Seri muhakeme usulünün uygulaması gerektiği anlaşıldığı halde, cumhuriyet savcısı veya kolluk görevlileri, şüpheliyi, seri muhakeme usulü hakkında bilgilendirir.
Cumhuriyet savcısı tarafından seri muhakeme usulünün uygulanması şüpheliye teklif edilir ve şüphelinin müdafii huzurunda teklifi kabul etmesi halinde bu usul uygulanır.
Seri muhakeme usulü aşağıdaki şartlarda uygulanmaz:
Suçun iştirak halinde işlenmesi durumunda şüphelilerden birinin bu usulün uygulanmasını kabul etmemesi.
Bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması.
Yaş küçüklüğü ve akıl hastalığı ile sağır ve dilsizlik halleri.
Resmi mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle şüpheliye ulaşılamaması.
Şartlarının varlığı halinde seri muhakeme usulü durumunda aşağıdaki hususlar uygulanır:
Cumhuriyet savcısı, belirleyeceği cezadan yarı oranında indirim uygulamak suretiyle yaptırımı belirler.
Belirlenen hapis cezası Cumhuriyet savcısı tarafından, koşulları bulunması halinde seçenek yaptırımlara çevrilebilir veya ertelenebilir.
Bu durumda Cumhuriyet savcısı bir talepname yazısı hazırlayarak görevli mahkemeden seri muhakeme usulünün uygulanmasını talep eder.
Mahkeme, şüpheliyi müdafii huzurunda dinledikten sonra şartların gerçekleştiği, eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu ve dosyadaki mevcut delillere göre mahkumiyet kararı verilmesi gerektiği kanaatine varırsa talep yazısında belirtilen yaptırımdan daha ağır olmamak üzere hüküm kurar.
Mahkeme aksi takdirde talebi reddeder ve soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı Cumhuriyet başsavcılığına gönderir.
Mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeyen şüpheli, bu usulden vazgeçmiş sayılır.
Seri muhakeme usulünün herhangi bir sebeple tamamlanamaması veya soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla Cumhuriyet başsavcılığına gönderilmesi hallerinde, şüphelinin seri muhakeme usulünü kabul ettiğine ilişkin beyanları ile bu usulün uygulanmasına dair diğer belgeler, takip eden soruşturma ve kovuşturma işlemlerinde delil olarak kullanılamaz.