TUTUKLAMA NEDİR ?

Tutukluluk konusu 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir. 

İşin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde, tutuklama kararı verilemez.

Sadece adli para cezasını gerektiren suçlarda veya vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenenler hariç olmak üzere hapis cezasının üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlarda tutuklama kararı verilemez.

Bu doğrultuda tutuklama kararı verilebilmesi için gerekli şartlar aşağıdaki şekildedir:

• Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut deliller.

• Tutuklama nedeninin varlığı.

Kuvvetli suç şüphesini gösteren somut deliller her somut olay özelinde değerlendirilecektir. 

TUTUKLAMA KARARI ŞARTLARI NELERDİR?

Tutukluluk konusu 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebilir. 

İşin önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ölçülü olmaması halinde, tutuklama kararı verilemez.

TUTUKLAMA SEBEPLERİ NELERDİR?

Tutuklama nedeni noktasında ise kanun koyucu aşağıdaki hallerde tutuklama nedeninin var sayılabileceğini belirtmiştir:

• Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olgular,

• Şüpheli veya sanığın davranışları;

• • • 1. Delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme,

    • 2. Tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma,

hususlarında kuvvetli şüphe oluşturuyorsa,

Ancak, katalog suç olarak adlandırılan suçlarda yukarıda yazılı şartlar aranmadan tutuklama nedeninin var sayılabileceği de belirtilmiş olup katalog suçlar ise aşağıdaki şekildedir;

• Soykırım ve insanlığa karşı suçlar.

• Göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti.

• Kasten öldürme.

• Silahla işlenmiş kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama.

• İşkence.

• Cinsel saldırı (birinci fıkra hariç).

• Çocukların cinsel istismarı.

• Hırsızlık ve yağma.

• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti.

• Suç işlemek amacıyla örgüt kurma (iki, yedi ve sekizinci fıkralar hariç).

• Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar.

• Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar.

• 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun’da tanımlanan silah kaçakçılığı.

• 4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 22. maddesinin (3) ve (4) numaralı fıkralarında tanımlanan zimmet suçu.

• 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda tanımlanan ve hapis cezasını gerektiren suçlar.

• 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 68 ve 74. maddelerinde tanımlanan suçlar.

• 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 110. maddesinin dört ve beşinci fıkralarında tanımlanan kasten orman yakma suçları

• 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 33. maddesinde sayılan suçlar.

• 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 7. maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen suçlar.

TUTUKLAMA KARARI VERME YETKİSİ KİME AİTTİR?

Soruşturma evresinde şüphelinin tutuklanmasına Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hakimi tarafından, kovuşturma evresinde sanığın tutuklanmasına Cumhuriyet savcısının istemi üzerine veya resen mahkemece karar verilir. Bu istemlerde mutlaka gerekçe gösterilir ve adli kontrol uygulamasının yetersiz kalacağını belirten hukuki ve fiili nedenlere yer verilir.

Tutuklama istenildiğinde, şüpheli veya sanık, kendisinin seçeceği veya baro tarafından görevlendirilecek bir avukatın yardımından yararlanır.

Bu kararlara karşı itiraz edilebilir.

Soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı adli kontrol veya tutuklamanın artık gereksiz olduğu kanısına varacak olursa, şüpheliyi resen serbest bırakır. Kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildiğinde şüpheli serbest kalır.

TUTUKLAMA SÜRELERİ NE KADARDIR?

Tutukluluk süreleri aşağıdaki gibidir:

• • • Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde 1 yıl + 6 ay uzatılabilir.

    • Ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde 2 yıl + 3 yıl uzatılabilir (terör suçlarında + 5 yıl uzatılabilir).

    • Soruşturma evresinde tutukluluk süresi ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen 6 ay, ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde 1 yıl, terör suçlarında 1 yıl 6 ay + 6 ay uzatılabilir.

    • Tutukluluk süreleri, fiili işlediği sırada on beş yaşını doldurmamış çocuklar bakımından yarı oranında, on sekiz yaşını doldurmamış çocuklar bakımından ise dörtte üç oranında uygulanır.