ANAYASAL DÜZENE KARŞI İŞLENEN SUÇLAR VE CEZALARI
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 309 vd. maddelerinde “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” düzenlenmiştir. Anayasal düzene karşı işlenen suçlar bağlamında:
Kanunun 309. maddesinde; cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs etme suç olarak tanımlanmış olup bu suça karşılık ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası öngörülmüştür. Bu suçun işlenmesi sırasında başka suçların işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ilgili hükümlere göre cezaya hükmolunur.
Kanunun 310. maddesinde cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı ele alınmıştır. Cumhurbaşkanına suikastte bulunan kişi, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. Bu fiile teşebbüs edilmesi halinde de suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur. Cumhurbaşkanına karşı diğer fiili saldırılarda bulunan kimse hakkında, ilgili suça ilişkin ceza yarı oranında artırılarak hükmolunur. Ancak, bu suretle verilecek ceza beş yıldan az olamaz.
Kanunun 311. maddesinde TBMM’ye karşı işlenen suç tanımlanmıştır. Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs edenler ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla cezalandırılırlar. Bu suçun işlenmesi sırasında başka suçların işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ilgili hükümlere göre cezaya hükmolunur.
Kanunun 312. maddesinde hükümete karşı suç konusu ele alınmıştır. Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs eden kimseye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir. Bu suçun işlenmesi sırasında başka suçların işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ilgili hükümlere göre cezaya hükmolunur.
Kanunun 313. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyan konusu ele alınmıştır. Halkı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı bir isyana tahrik eden kimseye 15-20 yıl hapis cezası verilir. İsyan gerçekleştiğinde, tahrik eden kişi hakkında 20-25 yıl hapis cezasına hükmolunur.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyanı idare eden kişi, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. İsyana katılan diğer kişilere 6-10 yıl hapis cezası verilir.
Bu suçların devletin savaş halinde olmasının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur.
Bu suçların işlenmesi sırasında başka suçların işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ilgili hükümlere göre cezaya hükmolunur.
Kanunun 314. maddesi uyarınca, devletin güvenliğine karşı suçlar ile Anayasal düzene karşı suçların işlenmesi amacıyla silahlı örgüt kuran veya yöneten kişi, 10-15 yıl hapis cezası ile cezalandırılır. Bu örgüte üye olanlara, 5-10 yıl hapis cezası verilir.
Kanunun 315. maddesinde; bu örgütlerin faaliyetlerinde kullanılmak maksadıyla bunların amaçlarını bilerek, bu örgütlere üretmek, satın almak veya ülkeye sokmak suretiyle silah temin eden, nakleden veya depolayan kişinin, 10-15 yıl hapis cezası ile cezalandırılır.
Devletin güvenliğine karşı suçlar ile Anayasal düzene karşı suçların işlenmesi için elverişli vasıtalarla işlemek üzere iki veya daha fazla kişi, maddi olgularla belirlenen bir biçimde anlaşırlarsa, suçların ağırlık derecesine göre 3-12 yıl hapis cezası verilir. Amaçlanan suç işlenmeden veya anlaşma dolayısıyla soruşturmaya başlanmadan önce bu ittifaktan çekilenlere ceza verilmez.