ADLİ SİCİL SABIKA KAYDI NEDİR?
Adli sicil sabıka kaydı, kişinin işlediği suç/suçlara ilişkin olarak yapılan yargılama sonucu hükmedilen kesinleşmiş cezaların kaydedildiği bir sistemdir.
Adli sicilde, hangi suçtan ceza alındığı, koşullu salıverilmesi kararı ve cezanın infaz edilip edilmediği yer alır.
ADLİ SİCİL SABIKA KAYDI NASIL SİLİNİR?
5352 sayılı Adli Sicil Yasasının 9. maddesi uyarınca, adli sicile kaydedilen cezanın infaz edilmesinden sonra bu ceza, adli sicil kaydından silinir ve arşiv kaydına alınır.
Ceza infaz edildiği halde sicilden silinmeyen bir ceza varsa, bahse konu yasa uyarınca Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden kaydın silinmesi talebinde bulunulmalıdır. Günümüzde bu talep e-devlet sistemi üzerinden de yapılabilmektedir.
ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI NEDİR?
Yukarıda belirtildiği gibi, adli sicile kaydedilen cezaların infaz edilmesi sonrası bunlar silinerek arşive alınır. Kişinin suç kaydı, bu arşivde tutulur.
ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI NASIL SİLİNİR?
Adli sicil ve arşiv kaydı beraber görüldüğünden genellikle arşiv kaydının da silinmesi talep edilmektedir. Ancak arşiv kaydının silinme koşulları, adli sicil kaydından farklıdır.
Adli Sicil Yasasının 12. maddesi uyarınca, kişinin Anayasa m. 76 veya Türk Ceza Yasası dışındaki yasalarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren; yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı varsa 15 yılın, yoksa 30 yılın geçmesiyle silinir. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı hakkındaki yazımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Bu belirtilenler, Anayasa m. 76 ile Türk Ceza Yasası dışındaki yasalarda bir hak yoksunluğa neden olan mahkumiyetlerdir. Yani bunun dışındaki mahkumiyetler bu bent kapsamında değildir. Bu tür mahkûmiyetler, kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren 5 yıl geçmesiyle, tamamen silinir.
Anayasanın 76. maddesinde; taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, Resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanların milletvekili seçilemeyeceği düzenlenmiştir.
Özel yasalardan örnek vermek gerekirse, 657 sayılı yasa uyarınca, 1 yıldan fazla hapis cezasına mahkûm olan ve suçu kasıtlı işleyen kişi memur olamaz. Yine, 6136 sayılı yasa uyarınca; ateşli silahla işlenen suçlardan hükümlü bulunanlar ile taksirli suçlar hariç olmak üzere bir yıldan fazla hapis cezasına mahkûm olanlara, mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren beş yıl geçmedikçe ve haklarında yasaklanmış hakların geri verilmesine ilişkin karar verilmedikçe, ateşli silah taşıma ve bulundurma izni verilemez.
Görüleceği gibi, kasıtlı bir suçtan 1 yıldan fazla hapis cezasına mahkûmiyet kararı verilmesi, Ceza Yasası dışında hak yoksunluğuna neden olmaktadır. Yargıtay da bu şekilde uygulama yapmıştır (Y CGK, E. 2010/6-46, K. 2010/93, T. 27.4.2010 / Y 1. CD, E. 2014/3725, K. 2014/3727, T. 4.7.2014).
Buna göre kayda alınan ceza, 1 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçsa, yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınmışsa 15 yıl, alınmamışsa 30 yıllık sürelerin geçmesi gerekecektir. Yasaklanmış hakların geri verilme kararına dair yazımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.